Cáo Inari - Con vật linh thiêng ở Nhật Bản

Theo thống kê, tại Nhật Bản, chúng được trưng bày tại hơn 30.000 ngôi chùa trên khắp đất nước. Vậy câu chuyện và ý nghĩa đằng sau loài hồ ly Inari này là gì mà được coi là biểu tượng văn hóa ở xứ sở Phù Tang?

1. Cáo đại diện cho điều gì trong văn hóa Nhật Bản
Trong tín ngưỡng Thần đạo Nhật Bản, có nhiều vị thần khác nhau của thế giới tự nhiên. Mỗi vị thần mang một sứ mệnh và trách nhiệm khác nhau, chẳng hạn như Thần Biển, Thần Mặt trời, Thần Chiến tranh,… Trong đó, Thần Inari được cho là có mối liên hệ với gạo, trà và rượu sake. Vì ba yếu tố này đóng một vai trò quan trọng trong văn hóa Nhật Bản nên không có gì ngạc nhiên khi hơn một phần ba các đền thờ Thần đạo ở Nhật Bản dành riêng cho Inari.

Theo truyền thuyết, các vị thần thường chọn một số con vật làm đại diện hoặc sứ giả của mình. Trong trường hợp của Inari, con vật được miêu tả là một con cáo trắng. Vì vậy, nhiều đền thờ Inari sẽ có một số tượng cáo nhỏ đóng vai trò là người bảo vệ đền thờ.

Trong văn hóa dân gian Nhật Bản, cáo thường được miêu tả là sở hữu trí thông minh và tuổi thọ. Chính điều này đã khiến con cáo trở thành nhân vật chính và là nguồn cảm hứng của phong cách nghệ thuật truyền thống được gọi là "ukiyo-e" - tranh khắc gỗ thời Edo. Đặc biệt, loài cáo trắng, được cho là sứ giả của Thần Inari, mang nhiệm vụ bảo vệ Thần và chống lại các linh hồn ma quỷ. Hầu hết các bức tượng đá mô tả cáo Inari được tìm thấy tại các đền thờ thường được nhìn thấy với yếm màu đỏ. Trong tín ngưỡng Thần đạo, màu đỏ là màu của các vị thần và được cho là có tác dụng xua đuổi bệnh tật và năng lượng xấu.

Bên cạnh hình ảnh tốt đẹp kể trên, loài cáo còn nổi tiếng với hình ảnh gian trá, xảo quyệt. Trong nhiều câu chuyện dân gian Nhật Bản, cáo thường gây ra những trò nghịch ngợm để trừng phạt những kẻ tham lam hoặc khoe khoang. Một chủ đề phổ biến được tìm thấy trong những câu chuyện này là sự biến đổi của con cáo thành một phụ nữ xinh đẹp, bị lạc và cần được giúp đỡ. Sau khi mời người phụ nữ bí ẩn này qua đêm, sáng hôm sau chủ nhà thức dậy thì phát hiện người phụ nữ đã mất tích cùng với đồ ăn và vật dụng có giá trị của họ. Những con cáo tinh nghịch đặc biệt cũng được cho là đã cạo đầu chủ nhân của chúng khi họ đang ngủ.

2. Sushi Inari
Hình ảnh hồ ly Inari không chỉ đi sâu vào đời sống tâm linh mà chúng đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa Nhật Bản. Bằng chứng là Inari chính là những hình tượng, đề tài, nguồn cảm hứng trong thơ ca, văn học, nghệ thuật, điêu khắc mà nay xuất hiện trong văn hóa ẩm thực mang tên Inari sushi.

Trong khi nigiri sushi, cá thái lát mỏng phủ cơm sushi, là món ăn quen thuộc với hầu hết mọi người, thì Inari sushi (được gọi là inarizushi trong tiếng Nhật) lại ít được thế giới biết đến hơn. Du khách nước ngoài.

Theo dân gian, thức ăn yêu thích của cáo là aburaage - những lớp đậu phụ ngọt được chiên giòn. Món ăn này được tìm thấy tại các nhà hàng sushi và mì, với aburaage chiên giòn, được xếp thành hình chiếc túi và chứa đầy xôi sushi. Tùy theo từng vùng ở Nhật Bản, du khách có thể thưởng thức món sushi Inari với hương vị khác nhau hoặc hình dáng khác nhau.

Ở phương đông, Inari sushi thường được làm theo hình chữ nhật với lớp vỏ bên ngoài được chiên giòn nhưng bên trong là lớp nhân cơm trắng dẻo. Ở miền Tây Nhật Bản, chúng có hương vị đậm đà hơn và cơm thường được trộn với rau và các thành phần và nguyên liệu khác. Ngoài ra, hình dạng thường có hình tam giác, được cho là đại diện cho hình dạng của tai cáo.

3. Mặt Nạ Cáo - Kitsune
Khi tham gia lễ hội ở Nhật Bản, du khách sẽ thường bắt gặp một vài gian hàng bày bán nhiều loại mặt nạ đủ màu sắc, trong đó có thể thấy mặt nạ Kitsune màu trắng – hay còn gọi là mặt nạ thần. mặt nạ cáo. Những chiếc mặt nạ Kitsune này ban đầu chỉ được sử dụng trong các điệu múa nghi lễ của Thần đạo và các tác phẩm sân khấu của Nhật Bản, nhưng ngày nay chúng thường được tìm thấy nhiều hơn dưới dạng đồ trang trí và quà lưu niệm. mang ý nghĩa thịnh vượng.

Tuy nhiên, mặt nạ Kitsune vẫn thường xuyên được sử dụng trong một số nghi lễ, trong đó nổi tiếng nhất diễn ra vào đêm giao thừa hàng năm. Theo truyền thuyết, cáo từng mang hình dạng con người và đến thăm đền Oji Inari ở Tokyo. Để kỷ niệm sự kiện này, hàng trăm người tham gia đã đeo mặt nạ Kitsune hoặc sơn và trang điểm theo hình dạng cáo trong cuộc diễu hành Oji Kitsune-no-Gyoretsu hàng năm.

4. Mặt nạ cáo trong anime
Anime là biểu tượng văn hóa của Nhật Bản, vì vậy không có gì ngạc nhiên khi chú cáo Inari đã xuất hiện trong nhiều chương trình truyền hình và truyện tranh, bao gồm cả những tác phẩm nổi tiếng như Pokemon và Naruto.

Đáng chú ý là bộ manga và anime về Inari, Konkon, Koi Iroha kể về cô gái trẻ tên Inari Fushimi - người đã cứu một chú cáo khỏi chết đuối dưới sông. Nữ thần của ngôi đền gần đó rất biết ơn hành động dũng cảm của cô gái và ban thưởng cho Inari Fushimi sức mạnh biến hình, giống như những con cáo trong văn hóa dân gian Nhật Bản được cho là có thể làm được. Loạt phim vui nhộn lấy bối cảnh ở Kyoto và có các địa điểm ngoài đời thực.