Sự thật thú vị về gạo Nhật Bản

Gạo trắng là thành phần thiết yếu của bữa ăn truyền thống, nhưng hạt gạo không chỉ được nấu chín như gạo tẻ. Chúng cũng được chế biến thành nhiều sản phẩm khác như rượu sake, giấm hoặc bột gạo.

1. Các loại gạo phổ biến
Gạo trắng (Hakumai 白米)
Loại gạo này có hạt ngắn, hơi tròn, khi nấu sẽ dính vào nhau. Hầu hết gạo ở Nhật Bản được đánh bóng để loại bỏ lớp trấu cứng bên ngoài (còn được gọi là cám). Gạo trắng thường được tìm thấy trong hầu hết các bữa ăn và là nguyên liệu cơ bản cho nhiều món ăn khác nhau.

Xôi nếp (Mochigome もち米)
Gạo nếp, còn được gọi là gạo nếp hoặc gạo mochi, là loại gạo phổ biến thứ hai ở Nhật Bản. Nó có hạt trắng hơn so với các giống khác và kích thước hạt nhỏ hơn. Loại gạo bổ dưỡng này thậm chí còn trở nên dẻo hơn khi nấu so với gạo trắng thông thường và thường được giã thành bánh nếp, dùng làm đồ ngọt hoặc có trong các món ăn như sekihan (xôi đậu đỏ).

Gạo lứt (Genmai 玄米)
Gạo lứt, loại gạo ít phổ biến trong quá khứ, đã trở nên phổ biến trong những năm gần đây như một loại gạo thay thế lành mạnh hơn cho gạo trắng. Nó được coi là một loại thực phẩm bổ dưỡng vì nó giữ được nhiều chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất thiết yếu hơn gạo trắng. Gạo lứt không được xay xát kỹ hay đánh bóng nên vẫn giữ được lớp cám bên ngoài chứa nhiều chất dinh dưỡng hơn.

Cơm thập cẩm
Nhiều loại ngũ cốc và hạt có thể được thêm vào gạo trắng để tăng hương vị và giá trị dinh dưỡng. Đôi khi, người Nhật chỉ đơn giản trộn lúa mạch với gạo, tạo thành món "Mugi gohan". Tuy nhiên, có nhiều sự kết hợp phức tạp hơn có thể bao gồm hơn 10 loại ngũ cốc và hạt khác nhau.

Gạo ngũ cốc hỗn hợp thường được đặt tên dựa trên số lượng các loại ngũ cốc khác nhau được thêm vào. Nó không thường được tìm thấy trong các nhà hàng Nhật Bản thông thường nhưng được phục vụ trong các cơ sở chuyên biệt tập trung vào các loại thực phẩm tốt cho sức khỏe.

2. Sản phẩm làm từ gạo thông thường
Rượu gạo (Nihonshu hoặc Sake 日本酒・酒)
Rượu gạo, thường được gọi là nihonshu hoặc rượu sake (đôi khi được gọi là nihonshu để phân biệt với thuật ngữ chung "sake" cho đồ uống có cồn), là một loại đồ uống có cồn được làm từ gạo lên men thông qua một quy trình tỉ mỉ và chính xác. Sake có nhiều loại khác nhau, khác nhau về quy trình sản xuất, nguyên liệu và nhiệt độ phục vụ (nóng hoặc lạnh).

Theo truyền thống, không nên uống rượu sake cùng với các món ăn có cơm vì bản thân rượu sake được làm từ gạo. Mirin, cũng được sản xuất thông qua quá trình lên men gạo tương tự như rượu sake, là một loại rượu gạo ngọt được sử dụng rộng rãi trong nấu ăn, được biết đến với hàm lượng đường cao và thường được gọi là "nước sốt mirin".

Cám gạo (Nuka 糠)
Cám gạo, hay nuka, là lớp vỏ cứng bên ngoài của hạt gạo được loại bỏ trong quá trình đánh bóng để làm cho gạo có màu trắng và bóng. Tuy nhiên, cám gạo rất bổ dưỡng và được sử dụng theo nhiều cách khác nhau trong ẩm thực Nhật Bản. Việc sử dụng phổ biến nhất là làm một loại rau ngâm gọi là nukazuke (ぬか漬け).

Giấm gạo
Giấm cũng có thể được sản xuất từ gạo và thường được các đầu bếp và đầu bếp gia đình sử dụng trong nước sốt, dưa chua và gia vị cơm trong món sushi. Hầu hết giấm gạo Nhật Bản có màu nhạt, hương vị nhẹ và độ chua vừa phải, đôi khi có một chút ngọt ngào. Giấm đen cũng được sử dụng và coi là một loại nước giải khát tốt cho sức khỏe.

Bột gạo
Bột gạo được làm từ gạo trắng (hakumai) hoặc gạo nếp (mochigome) và được sử dụng để làm nhiều loại bánh gạo và đồ ăn nhẹ của Nhật Bản (senbei). Nó cũng được sử dụng như một thành phần để thêm kết cấu cho các món ăn, làm đặc một số loại nước sốt hoặc thay thế cho bột mì trong quá trình làm bánh mì. Đáng chú ý, bột gạo hoàn toàn không chứa gluten, có thể có lợi cho một số thực khách bị dị ứng.

3. Món Cơm Ngon

Bánh gạo Mochi
Bánh gạo mochi, hay omochi, được làm theo truyền thống bằng cách hấp gạo nếp và giã bằng vồ gỗ cho đến khi nó trở thành một khối dính. Công đoạn giã này cần hai người, một người cầm chiếc vồ bằng gỗ lớn, một người liên tục tính toán thời gian và lật bột gạo thật nhanh. Bánh mochi có nhiều loại nhân và cách chế biến khác nhau tùy thuộc vào sự khác biệt của từng vùng. Ví dụ, bánh mochi Iwai có nhân đậu đỏ và thường được thưởng thức trong các lễ mừng thọ và lễ nhập học.

Một biến thể khác là Kashiwa mochi, mochi hấp với lá sồi, xuất hiện trong bộ truyện tranh "Asari-chan". Ban đầu, mochi chỉ được ăn vào ngày đầu năm mới theo truyền thống của Nhật Bản, nhưng theo thời gian, nó đã trở thành một món ăn phổ biến quanh năm. Bánh gạo cũng có thể được chế biến theo nhiều cách khác nhau, chẳng hạn như ăn tươi, nướng, chiên hoặc dùng trong súp Zoni của Năm mới hoặc mì Chikara udon.

Tamago Kake Gohan (Cơm trứng sống)
Món ăn sáng đơn giản này thường được gọi là Tamago Gohan và bao gồm một quả trứng sống trộn với một bát cơm chín, đôi khi có thêm một chút nước tương. Cơm có thể ăn nóng hoặc nguội tùy theo sở thích cá nhân và trứng có thể đập trực tiếp vào bát cơm hoặc dọn ra đĩa riêng. Có người tạo một cái "giếng" nhỏ bằng cơm rồi đập trứng vào.

Chazuke (Cơm ngâm trà)
Chazuke, hay ochazuke, là một món ăn đơn giản nhưng tinh tế thường thấy trong ẩm thực Nhật Bản. Chazuke bao gồm trà, nước dùng dashi làm từ rong biển, các loại rau khác nhau và cá ngừ bào mỏng hoặc đơn giản là nước nóng đổ lên cơm. Trà được sử dụng thường là trà xanh nguyên chất để giữ được hương vị đích thực của món ăn. Món cơm ngâm trà này thường được trang trí với các nguyên liệu đi kèm như umeboshi (mận muối khô), cá hồi nướng, rong biển khô, hành lá thái nhỏ hoặc dưa chua.

Mặc dù cách chế biến đơn giản nhưng cách trình bày món ăn rất trang nhã và không quá phức tạp. Chazuke thường được phục vụ tại các quán rượu izakaya của Nhật Bản và mọi người thường thưởng thức nó sau khi uống rượu.

Kayu: Cháo gạo Nhật Bản nhẹ nhàng và bổ dưỡng
Kayu, còn được gọi là cháo gạo Nhật Bản, là một món ăn có hương vị tinh tế và dễ tiêu hóa được chế biến bằng cách ninh từ từ gạo đã nấu chín với nhiều nước. Nó có độ sánh đặc hơn so với các loại cháo khác và là một lựa chọn dễ chịu cho những người cảm thấy khó chịu về thời tiết hoặc không biết cách tái sử dụng cơm thừa. Món ăn này cũng có các biến thể như Chakayu, là cháo gạo ngâm với trà tương tự như chazuke.

Bạn cũng có thể chuẩn bị kayu với khoai lang và trứng hoặc chọn Nanakusagayu, bao gồm bảy loại thảo mộc mùa xuân cho một năm mới thịnh vượng. Okayu thường được trang trí với mận muối umeboshi và thường được phục vụ cho những người không khỏe do dễ tiêu hóa.

Nukazuke: Dưa chua cám gạo lên men
Khi khao khát một sự thay thế nhẹ nhàng hơn cho các món ăn nhiều dầu mỡ, loại thực phẩm nào có thể giải cứu? Nukazuke, hay dưa chua cám gạo lên men, là một món ăn kèm phổ biến ở Nhật Bản. Nó liên quan đến việc đặt các loại rau khác nhau trong hỗn hợp cám gạo, muối và các thành phần khác.

Các loại rau được phủ kỹ lưỡng trong hỗn hợp và để lên men trong vài tháng. Kết quả là dưa chua giòn và hơi mặn. Sau khi rửa sạch hỗn hợp ngâm chua, dưa chua được thái lát mỏng và bày ra bàn. Nukazuke giàu lactobacillus hỗ trợ tiêu hóa hiệu quả.

Omuraisu: Cơm trứng ốp la, món khoái khẩu được yêu thích
Omuraisu, viết tắt của cơm trứng ốp la, là món ăn yêu thích của trẻ em. Món ăn này có món cơm chiên được bọc trong lớp trứng tráng mỏng, vàng ươm, giống như một chiếc gối tròn trịa và ấm cúng. Omuraisu thường được phủ sốt cà chua để tăng thêm hương vị. Có nhiều phiên bản khác nhau của món ăn này, đặc biệt là về phần nhân cơm chiên.

Thông thường, cơm chiên được xào với muối, hạt tiêu, các loại thịt, rau và nêm nước sốt. Tuy nhiên, có những biến thể chẳng hạn như thay thế cơm bằng mì yakisoba, tạo ra một món ăn thú vị được gọi là omusoba.

4. Lời khuyên về phép xã giao khi xử lý gạo ở Nhật Bản

• Giữ bát cơm của bạn trong khi ăn và tránh đặt nó trên bàn, vì nó được coi là bất lịch sự.
• Có phong tục ăn từng hạt cơm trong bát của bạn, như một cử chỉ biết ơn đối với thức ăn và người nấu.
• Không đổ nước tương trực tiếp lên cơm khi ăn.
• Tránh cắm đũa thẳng đứng vào bát cơm, vì nó giống như một nghi thức tang lễ trong bữa ăn.