Giới thiệu về nhà hát kịch Kabuki

Kabuki là gì?

Kabuki là một loại hình nghệ thuật trình diễn truyền thống của Nhật Bản chỉ được thực hiện bởi các nam nghệ sỹ. So sánh với các loại hình nghệ thuật trình diễn truyền thống khác như kịch Noh – kịch kết hợp với âm nhạc của Nhật Bản, kabuki phổ biến hơn vì kabuki lồng ghép các yếu tố như các điệu bộ cử chỉ, yếu tố lịch sử, kinh nghiệm sống và điệu nhảy để kể lại một câu chuyện nào đó. Đây chính là hình thức nghệ thuật trình diễn cổ điển nổi tiếng nhất ở Nhật Bản và còn được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO vào năm 2005.

Nguồn gốc của kabuki có từ cách đây bốn thế kỷ và xuất phát ở thành phố Kyoto. Với bề dày lịch sử, kabuki tác động tới rất nhiều khía cạnh trong nền văn hóa và nghệ thuật của Nhật Bản. Ví dụ, các trang phục và lối trang điểm chính trong bộ phim nổi tiếng của Nhật có tên là Ran (một biến thể của vở kịch King Lear nổi tiếng của đại thi hào Shakespeare) dường như cũng chịu ảnh hưởng của kabuki và các loại hình nghệ thuật trình diễn truyền thống khác của Nhật Bản.

Thời gian lý tưởng nhất để xem Kabuki ở Nhật Bản là khi nào?

Theo truyền thống của người Nhât, việc đi xem kabuki sẽ diễn ra vào hai thời điểm là cuối năm và đầu mùa xuân. Do đó, nếu bạn định tới Nhật Bản vào hai khoảng thời gian này, hãy cố thu xếp một ngày để xem và trải nghiệm loại hình nghệ thuật trình diễn cổ điển này nhé.

Nếu bạn muốn xem các buổi trình diễn vào dịp cuối năm, hãy tới nhà hát kịch kabuki truyền thống ở Kyoto có tên là Minamiza. Tại đây, người ta tổ chức một buổi biểu diễn vào cuối năm vô cùng hoành tráng và bạn sẽ có cơ hội được chứng kiến toàn bộ dàn nghệ sĩ trên sân khâu. Nếu bạn không thể tới đó vào dịp cuối năm, bạn có thể tới nhà hát Kabukiza ở khu Ginza Tokyo, nơi tháng nào cũng có các buổi trình diễn kabuki. 

Du khách có thể dễ dàng nhận ra nhà hát kịch Kabukiza ở Tokyo nhờ những ký hiệu màu đỏ sặc sỡ và hướng dẫn chương trình bằng tranh phù thế (nghệ thuật ukiyo-e). Điều này tạo nên nét chấm phá của truyền thống giữa khung cảnh khu phố Ginza hiện đại, thu hút rất nhiều du khách và tạo nên một bầu không khí sôi động mà bạn mong chờ vào những buổi lễ chào đón năm mới.

Những mẹo nhỏ dành cho bạn trước khi đi xem buổi trình diễn Kabuki

Một buổi trình diễn kabuki điển hình sẽ chia thành hai phần diễn vào buổi sáng và buổi tối, mỗi phần bao gồm ba đến bốn phân đoạn và diễn ra trong vòng bốn giờ đồng hồ. Cốt truyện thông thường sẽ lồng ghép một câu chuyện lịch sử, một câu chuyện đời sống hàng ngày, một điệu nhảy và những quãng nghỉ ở giữa.

Khán giả được phép dùng bữa vào các quãng nghỉ và họ thường chuẩn bị bữa trưa cho mình. Ở nhà hát kịch Kabukiza, khán giả có thể mua các hộp cơm kabuki bento rất ngon lành tại quầy đồ ăn ở tầng dưới dành cho những khán giả không mang theo cơm trưa. Ngoài ra, bạn còn được phép thưởng thức hộp cơm bento tại ghế ngồi của mình nữa.

Bên ngoài nhà hát, người ta có bày bán món taiyaki (bánh hình cá với nhân đậu đỏ) và món kem của riêng Kabukiza. Các khán giả thường mua những món ăn này kèm thêm một tách trà hoặc cà phê nóng (hoặc các loại đồ uống có cồn).

Sân khấu kịch Kabuki

Khác với cấu trúc sân khấu kiểu phương Tây, sân khấu kịch kabuki thường có một lối thẳng gọi là “hanamichi” (đường hoa) ở phía bên trái nối với sân khấu chính. Con đường này là lối ra cho các nhân vật và đồng thời giúp phân chia khán giả sang hai bên. Các nam diễn viên lên sân khấu từ lối hanamichi sẽ ở gần khán giả hơn và khiến màn ra mắt thêm ấn tượng. Những cái lỗ trên lối hanamichi thường được sử dụng cho sự xuất hiện của những nhân vật đặc biệt như các con quái vật hoặc động vật. Tấm màn sân khấu (joshiki maku) màu xanh lá cây, đỏ và đen đã được sử dụng từ thời kỳ Edo.

Làm thế nào để thưởng thức trọn vẹn buổi trình diễn Kabuki

Trước khi xem kabuki, bạn nên đọc trước về kịch bản trên mạng Internet hoặc tờ giới thiệu chung về buổi biểu diễn. Đọc cốt truyện trước khi vào xem sẽ giúp bạn hiểu và có trải nghiệm trọn vẹn hơn và không phải chú ý nhiều tới lời thoại hoặc những lời diễn giải bằng tiếng Anh (Đây là dịch vụ phải trả thêm phụ phí tại một số các nhà hát kịch như Kabukiza).

Không giống như khách du lịch, nhiều khán giả Nhật Bản có thể đã xem một vở kịch nhiều lần. Một số khán giả tới buổi trình diễn để được xem màn trình diễn của một nam diễn viên nào đó, giống như chúng ta vẫn hay thần tượng các ngôi sao điện ảnh. Hoặc có thể họ tới để xem những diễn viên khác trình diễn lại vở kịch mà mình đã từng xem. Đối với những người lần đầu được xem kabuki, bạn chắc chắn sẽ phải ấn tượng với lối trang điểm vô cùng độc đáo của các nhân vật, cách trình diễn ấn tượng của các nam diễn viên khi đóng vai nữ giới, những trang phục đẹp mắt và tiếng nhạc vui tai.

Nét thẩm mỹ độc đáo của Kabuki

Hầu hết khán giả lần đầu tới xem kabuki đều bị thu hút bởi màn trình diễn của nhóm nhạc công hayashi và tiếng đàn của một loại nhạc cụ ba dây shamisen ở phía bên phải sân khấu. Đôi khi, những nghệ sĩ này khuất đằng sau tấm màn sân khấu hay những lúc khác họ lại xuất hiện ở phần sân khấu phía trên để tạo hiệu ứng âm thanh khi gõ những tấm phách gỗ.

Một đặc điểm nổi bật nữa của màn trình diễn kabuki là cách khán giả khen ngợi các diễn viên. Những khán giả đã quen kabuki thường gọi tên nghệ danh của các diễn viên khi họ xuất hiện hoặc vào những lúc cao trào. Điều này tạo nên không khí vô cùng sôi động.

Lựa chọn buổi trình diễn Kabuki nào?

Những khán giả lần đầu nên xem một trong ba tác phẩm kịch kabuki nổi tiếng: Sugawara Denju Tenarai Kagami, Kanadehon Chushingura, và Yoshitsune Senbon Zakura. Ưu điểm của việc lựa chọn những tác phẩm này là bạn có thể dễ dàng tìm hiểu cốt truyện trước qua mạng Internet nhờ vậy mà bạn có thể để trải nghiệm trọn vẹn màn trình diễn hơn.

Làm thế nào để mua vé?

Hãy lên trang web “KABUKI” chính thức của Shochiku để xem lịch trình diễn, các thông tin liên quan và đặt vé trước qua mạng tại https://www.kabukiweb.net/ (Tiếng Anh).

Tùy vào từng loại ghế, giá vé dao động trong khoảng từ 4,000 tới 20,000 yên. Trang web này cũng bán vé cho các buổi trình diễn tại các địa điểm khác trên toàn nước Nhật.

Nếu bạn không có đủ thời gian để xem trọn vẹn một buổi trình diễn kabuki? Một số nhà hát kịch như Kabukiza còn bán vé lẻ cho riêng từng phân đoạn kịch và khán giả có thể trực tiếp mua vé tại đây. Đó là một cách tiết kiệm cả thời gian và chi phí để bạn có thể trải nghiệm thế giới ca kịch kabuki. Hãy cân nhắc lựa chọn tiện lợi này nếu bạn có dịp đến thành phố nào đó có nhà hát kịch kabuki nhé.